تأویل در دستگاه معرفتی صدرالمتألهین
author
Abstract:
در مباحث مربوط به فهم متون دینی، یکی از مهمترین مسائل مسأله تأویل است. پرسشهای اساسی در این مسأله اینهاست: فرآیند فهم متن دینی مثل قرآن و روایات چگونه شکل می گیرد؟ نقش معارف عرفی و زبان عادی در فهم این متون چیست؟ عقل و یافته های عقل نظری چه نقشی را در این باره بازی می کنند؟ روش شهودی- عرفانی چقدر کارآیی دارد؟ و ... پاسخ ملاصدرا به پرسشهای مذکور موجب شکل گیری دستگاه تأویلی خاصی شده است که در این نوشتار به بحث کشیده می شود. او با نقد سایر نظرهای موجود در باب تفسیر و تأویل متون دینی، دیدگاه خاص خویش را با عنوان «روش راسخان در علم» تبیین و توجیه می نماید. آنچه او در نهایت اظهار می دارد گونه ای هم آرایی بین زمینه های مختلف معارف بشری همچون یافته های حسّی، عقلی و عرفانی است که در یک سیستم سازگار، بستر مناسبی برای فهم متون دینی فراهم می آورد.
similar resources
تأویل باطنی نماز به‌قرائت صدرالمتألهین شیرازی
نماز تدبیری است از سوی شرع برای از میان رفتن آلودگی‌های حسی و به‌منزلۀ طهارت از حدث‌های اصغر و اکبر نفسانی است. نماز قالب، نماز ظاهری جسمانی و نماز قلب، نماز باطنی حقیقی است. نماز قلب، عرفان و شناخت خدا و شناخت افعال و صفات او، و از سنخ حکمت و معرفت است. نماز قالب، تعبد جسم و خضوع بدن و تشبه به حقیقت انسانیت و جدایی از حیوانات و بهائم است. این دو گونه نماز، نشان از ارتباط غیب و شهادت و ملک و مل...
full textتفسیر و تأویل از دیدگاه صدرالمتألهین شیرازی
دیدگاه ملاصدرای فیلسوف و مفسر قرآن کریم درباره تفسیر و تأویل قرآن و تفاوت این دو اصطلاح از دیدگاه او مسئله اصلی این جستار است. از مراجعه به آثار صدرا به ویژه آثار تفسیری او چون تفسیر القرآن و مفاتیح الغیب چنین بر می آید که در دستگاه تفسیری فیلسوف تأویل گرای شیعی، تفسیر حقیقی و تأویل صحیح یگانه اند و با اینکه بر اصاله الظهور پا می فشارد به سختی متمایل به بواطن معنایی قرآن است و باطن معنا از دید...
full textنظریة تنزیل- تأویل در اندیشة صدرالمتألهین؛ مقدمه‌ای بر فلسفة دینی
دیدگاه صدرالمتألهین دربارة پیوند دین و فلسفه در دو مقام پدیداری و فهم قابل رهگیری است. نسبت دین و فلسفه در مقام تنزیل و پدیداری از حیثیات مختلفی نظیر حیث منشأ، فاعل‌شناسا، روش، مسائل، زبان و زمان بررسی می‌شود. در این نظریه، دین و فلسفه در اصل روش و مسائل متحدند، اما از جهت مرتبه نسبت به یکدیگر تفاضل دارند. نتیجة این تفاضل در نسبت زبانی و زمانی دین و فلسفه نمایان می‌شود؛ به طوری که، زبان دین علا...
full textتأثیر عوامل غیر معرفتی در معرفت دینی از منظر صدرالمتألهین
معرفت، به معنای باور صادق موجّه و به تعبیر صدرالمتألّهین، صورت علمی حاکی از حقیقت خارجی و مطابق با آن است. معرفت دینی که از مباحث مهم معرفت شناسی به شمار می آید، معرفتی برگرفته از دین و در مورد دین است که از مسائل بنیادین این نوع از معرفت، مسأله مبدأ و معاد است. یکی از مباحث اساسی در حوزه معرفت دینی، سوال از تأثیر یا عدم تأثیر عوامل غیرمعرفتی در این نوع معرفت و چگونگی تأثیر آن عوامل، بر فرض وجود ...
تأویل در تفاسیر ابن عربی و صدرالمتألهین شیرازی
یکی از رویکردهای تفسیری مورد توجه مفسران در فهم قرآن، تفسیر عرفانی است که معانی باطنی آیات قرآن را عرضه می کند. تکیه بر تاویل و رمزی انگاشتنِ قرآن، مهم ترین ویژگی تفاسیر عرفانی است. صوفیه و عرفا با تکیه بر کشف و شهود و معرفت خاص خود، با روشی متمایز از مفسران دیگر، به تفسیر قرآن پرداخته اند. ابن عربی و ملاصدرا هر دو به تأویل در تمامی آیات قرآنی- البته تأویل ممدوح و صحیح، که ابن عربی ترجیح می دهد ...
15 صفحه اولMy Resources
Journal title
volume 68 issue 0
pages -
publication date 2000-12-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023